23 Haz

Enneagram'a Göre Liderlik Tarzları

Günümüzde yöneticilik ve liderlik diye birbirinden farklı kavramlar konuşulmaya başlanmıştır.
 
“Yönetici kimdir?” diye araştırdığımızda “Ortak amaçlar için tanımlanmış işlerin, başkaları tarafından en etkin biçimde yapılmasını sağlayan, takip eden ve kontrol eden ve görevini yerine getirebilmek için gerekirse sıkı disiplin uygulayan kişidir.” şeklinde bir tanımla karşılaşırız.
 
Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere yöneticiler inisiyatiflerini genellikle otorite kurmak veya otoritelerini güçlendirmek için kullanırlar. Yöneticilerin bu davranış biçimleri çoğu zaman çalışanları tarafından itici olarak bulunur. Bu sonucun farkına varılması ile gelişen işletmelerde yönetici kavramının yerini zamanla lider kavramı doldurmaya başlamıştır.
 
Lider istenilen örgüt ya da grup amaçlarına ulaşabilmesi için bir grubu etkileyen kişidir. Lider, yöneticinin aksine sürecin içinde aktif rol alır ve çalışanlarıyla hareket eder.
 
İnsanların birbirinden farklılaşmasını ve özel olmasını sağlayan kişilik özellikleri farklı liderlik tarzları ortaya konulmasını sağlar.
 
1.Toplam Kalite Liderlik: Kurum yada işletmedeki kalitenin iyileştirilmesi için sürekli çaba gösteren ve “Toplam Kalite” felsefesini benimsemiş bir liderlik anlayışıdır. Japonların “kaizen” (sürekli geliştirme, iyileştirme) tekniğini kullanan; kurumda en üstten en alta kadar herkesin yaptığı işin önemine inanması, en iyisini özenle yapmaya çalışması ve sıfır hata hedefini yakalaması için uğraşan liderlik modelidir.
 
2. Hizmetkar Liderlik: Grup üyeleriyle iyi ilişkiler içinde olan, herkesin anlaşılması ve tatmin edilmesi için empati kuran, takım elemanlarının ihtiyaçlarını karşılayarak onları motive etmeyi amaçlayan liderlik anlayışıdır. “Önce insan” felsefesiyle “hizmet odaklılık” felsefesini birleştiren, kişiselleştirilmiş hizmet ve birebir iletişim yoluyla kalp kazanmayı hedefleyen liderlik tarzına sahip liderlerdir. Herkese özel ilgi gösterme, kutlama, hediye alma, yakınlık atmosferi oluşturma, kişisel problemleri çözme, koçluk yapma bu tarzın vazgeçilmezleridir.
 
3. Etkin Liderlik: Başarıya ve doğru hedeflere kilitlenen, takımını bu hedef doğrultusunda motive eden ve harekete geçiren, pratik ve hızlı yöntemleri tercih eden, işe yoğunlaşan, sonuç odaklı liderlik anlayışıdır. Kısa dönemli verimlilik hedefleri ile uzun dönemli stratejik hedefleri dengeleyen bir tarzdır. Çok çalışma, model olma, kişisel gelişim, profesyonel görünüm, rekabetçilik, yüksek motivasyon, esneklik, deneme yanılma, inisiyatif alma bu liderlik stilinin yapı taşlarını oluşturur.
 
4. Yaratıcı Liderlik: İş yaşamında tasarımcı bakış açısını, farklılığı, sıra dışı yaklaşımları, anlam yönetimini, estetik duyarlılığı, sezgisel karar vermeyi, kurum kimliğini vurgulayan özgün liderlik anlayışıdır. Yaratıcılık sürecinde yer alan paradigmanın dışına çıkabilmek, gizli varsayımların farkına varmak, serbest duygusal çağrışımlar, derin anlam yüklü ilhamlar gibi esaslar bu liderlik tarzında önemli yer tutar.
 
5. Uzman Liderlik: Veri toplamaya, gözlem gücüne, araştırmaya, bilgileri organize edip saklamaya, sonuçları yorumlamaya, planlamaya, data analizine, bilginin stratejik olarak kullanımına, teknik derinliğe, yüksek teknolojiye dayalı liderlik tarzıdır. Yeni ekonominin temel taşı olan bilgi yönetimini esas alan yönetim anlayışına sahiptirler. Veriler ve rakamlarla hareket etmeyi severler.
 
6. Sorgulayıcı Liderlik: Riskleri görmeye, risk analizine, sıkı kontrollere, güç dengelerine, ayrıntılı planlamaya, yapılandırmaya, yoğun bilgi akışına, otoriteye ve istihbarata dayalı klasik yönetim ilkelerini vurgulayan liderlik tarzıdır.
 
7. Vizyoner Liderlik: Yeniyi ve değişimi memnuniyetle kabul eden, orijinal iş fikirleri ve düşünme modelleri oluşturmasına öncülük eden liderlik tarzıdır. Mevcut sistemi, kuralları ve statükoyu sorgulamayı, entelektüel uyarım yoluyla ilham vermeyi esas alan liderlik anlayışıdır. Bu anlayışa sahip liderler gelecekle ilgili bakış açısına sahiptirler ve yenilikçi projeleri başlatmaya teşvik ederler. 
 
8. Karizmatik Liderlik: Değişime, inisiyatif almaya, girişimciliğe, aksiyona, sonuç odaklılığa, kendine güvene, güçlü etkiye dayalı liderlik anlayışıdır. Karizma, göreceli ve kontekse bağlı bir kavramdır ve lideri takip edenlerin psikolojik haritasında liderin sahip olduğu saygın konumu, çekiciliği ve etkileme gücünü ifade eder.
 
 
9. Katılımcı Liderlik: Herkese söz hakkı vermeyi, farklılıklara saygı duyarak bunları zenginliğe dönüştürmeyi, aktif ve koşulsuz dinlemeyi, konsensus ile karar vermeyi esas alan liderlik anlayışıdır. Katılımcı Liderlik anlayışında ikna yöntemi ve diplomasi yoğun olarak kullanılır; alınan kararlarda tüm paydaşların memnun edilmesi için uğraşılır.
 
Özellikle yöneticilik ve liderlik pozisyonunda yer alan veya alacak bireylerin, kendi kişilik özelliklerini ve liderlik tarzlarını bilerek buna uygun gelişimlerini takip etmeleri yaptıkları işlerde kalite ve verimi artıracaktır.
 
Dr. Abdulrezzak ÇİL
R&M Danışmanlık Kurucu ve Yöneticisi
Psikolojik Danışman ve Rehberlik Uzmanı
Yönetim Danışmanı ve Yönetici Koçu

AŞAĞIDAKİ YAZILAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:

İhtiyaca Yönelik İnsan Kaynağı Yetiştirme

İş Dünyasına Dair Beklenti ve Öneriler

Kariyer Yolculuğunda Doğru Adım At Kitabım

Kariyer Kararsızlığı Kitabım

Üniversite Sınav Gününde Ne Yapılmalı?

Üniversite Sınavında Puan Artırıcı Stratejiler

Yeni Eğitim Öğretim Dönemine İyi Bir Başlangıç Yapmak...

Kendi Kariyer Hayatında Başrol Oynamak

Bir Tercihten Daha Fazlası

Kariyer Kararsızlığına Düşmeden Bir Tercih Yapmak

Teoriden Uygulamaya Meslek Nasıl Seçilir?

Kişiliğinize Uygun Meslek Seçin ve Kariyerinizi Planlayın

Kariyer Kararsızlığı Giderme Programı

Sınava Az Kaldı, Son Taktikleri Gözden Geçirelim

Üniversite Sınavı Yaklaşırken Hayat Düzeninizi Değiştirmeyin 

Sınav Yaklaşırken

Motivasyonunuz Sınavlarla Sınırlı Olmasın

Üniversite Sınavına Hazırlıkta Son Bir Ay

Yine Dikkatsizlikten Gitti Dememek İçin