İş dünyasında çalışanlar işverenler, yöneticiler, çalışanlar ve insan kaynağı potansiyeli olan çalışacaklardan ibaret düşünülebilir. İnsan kaynağı olarak tüm bu bileşenlerin bir biriyle etkileşimi vardır. Ülke politikalarını planlayanlar, kısa, orta ve uzun vadeli planlar yapanlar, mevcut insan kaynağı ve gelecek insan kaynağı ayrımından hareketle çalışmaları planlamalıdırlar.

 

İşverenlerin penceresinden 2018 yılı kendi içinde fırsatlar ve tehditlerle doludur. Bu fırsatları firmaların sermayeleri ve işverenin ekibi ve girişimciliği şekillendirir. Firmaların işveren gözü ile ele alınması sonucunda yatırım maliyetler, kaynakların yönetimi ve yeni fırsatları kollama süreci ile dolu doludur.

 

Firmalar bu sürece girerken 2018 yılı planlaması kapsamında mevcut yapılarını iyileştirme adına bir reorganizasyon planlamasına girmelidirler. Eğer kurumsallaşma yapıları mevcut ise sürdürebilmeyi eğer kurumsal değil bir aile şirketi gibi çalışıyorlarsa kurumsallaşan bir aile şirketi olmayı hedeflemelidir.

 

A.  İşverenler ve Yöneticilere Öneriler

 

İşverenler önümüzdeki yılı değerlendirirken öncelikle geçmiş yılın iyi bir muhasebesini yapmalıdır. Bu değerlendirme yapılırken birey önce kendi performansından başlamalıdır. Öncelikle kendi performansını olumsuz etkileyen nedenleri analiz ederek bir çalışma başlatmalıdır. 2018 yılını işverenler olarak kendilerinin kişisel gelişimlerine ayırmaları sonrasında yapacakları çalışmalara kaynaklık edeceği için çok önemlidir. İyi bir analiz çalışmasından sonra kendisine dair operasyonel yol haritası çıkarmalıdır. Kısa-orta ve uzun vadeli planlamalar çıkararak iyi bir zaman yönetimi planlaması yapmalıdır.

 

Önümüzdeki yıl fırsatlar yılına dönüştürmek için, tüm gerçeklikleri analiz ederek ve önce iç müşteriden başlayarak personele yatırım yılı olarak değerlendirmelidir. Personel ile yapılacak performans görüşmesi sonrasında bir eğitim ihtiyaç analizi çalışması yapılarak personel eğitimleri düzenlenmelidir.

 

Bunun yanı sıra yöneticilerle bir planlama yapılıp kariyer haritası çıkarılmalı ve bir kariyer planlaması yapılmalıdır. Yöneticilerin yaptıkları işi geliştirirken yeni işler geliştirmeleri için fırsatlar kollamaları için motive edilmelidir. İşverenlerle yöneticiler arasında sağlanacak sinerjinin çalışanlara aksetmesi için fırsatlar oluşturulmalıdır. Bu fırsatlar insan kaynakları departmanları tarafından veya birim yöneticileri tarafında kazanım esaslı yapılmalıdır. Bir aile pikniği veya bir hafta onu etkinliği planlanırken yük ve külfet olmaktan çıkarılarak bir rahatlama fırsatına dönüştürülmelidir.

 

Bu çalışmalar kurumsal aidiyet ve bağlılığı geliştirirken iş verimliliğini de arttırmaktadır. Uzun vadede çalışanların aidiyetine şirket ortakları arasına girme hedefi konmalı ve çalışanların şirketin enerjisine enerji katmaları için fırsat tanınmalıdır.  İşveren ve birim yöneticileri arasında oluşmuş olan birlikte hareket etme kabiliyeti çalışanlara da yansıyacaktır.

 

B.  Çalışan ve Çalışacaklara Öneriler
 

Önümüzdeki yıla ve yıllara dair oluşabilecek tüm olumsuz atmosferi oluşturmak için işveren ve yöneticilerin yeni pazar araştırma çalışmalarına girmeleri iç ve dış pazara dönük iş geliştirme ARGE çalışmaları yapmaları önerilmektedir. Bu tür ARGE çalışmalarına tüm birimlerin katılımları sağlanmalı çalışan ve çalıştıranlar arasında bir rekabet veya sürtüşme ortamını oluşturabilecek tüm etkenler ortadan kaldırılmaya çalışılmalıdır. Çalışan ve çalıştıranları çifte mutluluk yaşamaları için iş yaşamlarındaki olumlu havayı eve evdeki olumlu havayı işe taşımaları için çalışmalar yapılmalıdır. Bu anlamda gerekirse kısa seminerler düzenlenmeli ve aile hayatını düzene koymaları yönünde çalışanlara destek olunmalıdır. Çalışan ve çalıştıran arasında sağlanacak olumlu atmosfer bir anlamda üretilen hizmetin kalitesine katkı sağlayacak bir anlamda da işveren ve çalışanın kazanmasına sebep olacaktır.

 

Önümüzdeki yıl ve yıllar daha insan odaklı bir planlama yapmak ve iş-işveren ve çalışan arasında kurulmuş olan uyum hayatın kendisi haline gelecektir. İş geliştirme ve işi geliştirmek esaslı bir yaklaşımla hem işe hem de çalışana yatırım yapmak kısa-orta ve uzun vadede tüm üretim elamanlarına dönecektir. Bu yılı ve bundan sonraki yıllar ya işi ve iş geliştirme esas alınacak yâda mevcut iş kaybetmemek için çaba sarf edilecektir. Bu konuda ki tercih işveren ve yönetici ekip ile alakalıdır. Ya birlikte hareket yâda bir birine rağmen iş yapmaya çalışma tercih sonuçlarıyla beraber her taraf üzerinde etkili olur. Bilinçli ve planlamış tercihler sonuçları önceden ön görme ve tedbir almayı sonuçlandırır.

 

İş dünyasının mevcut insan kaynakları ile ilgili önemli çalışmalarından biri önümüzdeki dönemde yeni insan kaynakları ihtiyaçlarını nasıl karşılayacağıdır. Öncellikte ülkemizde tanıdık ve referans elde edilen insan kaynağı, yeni çalışanın tüm artı ve eksi yönlerini kabul ederek sisteme dâhil edilmeye çalışılmaktadır.

 

Burada önereceğim model çalışanlara eklenecek yeni elemanları lise ve üniversite yıllarına temas ederek uzun soluklu yatırımlara yapmaktır. Yeni yeteneklerin keşfi ve sektör ve pozisyon bazlı bir çalışma yaparak oluşabilecek kararsızlıkların önlenmesidir. Bunun yanı sıra sektörde çalışanlar arasında bulunan yetenekleri keşfederek yeni yeteneklerin çalışanlar arasına eklemlenmesini sağlamaktır. Bu bakış açısında hareketle firma bünyesinde yeni yeteneklerin keşfi ve var olan yeteneklerin firmaya katılmalarını sağlamaktır.

 

C. Yeni Arayışlara Öneriler ve İş İmkânları

 

Ülkemizde ve dünyada yeni iş imkânları ve yeni arayışların yolu ve yönetimi bir planlama çabasının sonucudur.  Bu çerçevede sektörlerin kendi ülke sınırları içinde daralmaları veya bir girişimcinin kendini bir sektöre bağlaması alternatif oluşturamaması, yumurtaların hepsini aynı sepete koymak anlamına gelir. Bu durumda iş dünyasına yeni arayışları farklı iş kolları hakkında araştırma yaparak veya kendi işinin pazarları arasında farklılıklar oluşturarak bir çalışma yapmaları yönünde hazırlık yapmaları söylenmelidir.

 

Ülkemizin en hareketli sektörleri inşaat-otomotiv ve tekstil sektörleridir. Bu sektörlerde çok büyük yatırım sahipleri ve markaların olduğu bilinmektedir. Kobilerin bu sektörlerin yan sanayi olarak büyümeleri ve fason iş yapmaları bir girişimcilik yaklaşımı iken farklı bir açından bakılarak gıda, turizm, dayanıklı tüketim malları, alternatif tarım ve enerji alanlarında da yatırımlar yapılabilmelidir. Bu anlamada danışmanlık firmalarında destekler alınarak yeni iş kolları önümüzdeki yılın ARGE çalışmalarında yer bulmalı ve en kısa zamanda yatırıma dönüşmesi için çaba sarf edilmelidir. Yerli ve yakın piyasaların yanına yabancı ve uzan piyasalarda eklenerek yeni pazar arayışları devreye sokulmalıdır. Yeni yerli ortaklıklar kurulurken yabancı sermayeli ortaklıklar hakkında da araştırmalar yapılmalıdır.

 

Farklı bir bakış açısıyla firma yeni iş arayışlarına ve iş imkânlarına organizasyon yapısı olarak hazır hale getirilmeli gerekirse reorganizasyon çalışması yapılmalıdır. Bir anlamda yeniden yapılanma ve yeni departmanlar eklenerek dünya pazarlarını yönetebilecek hale gelinmelidir. Bir bakış açısı bir zenginlik kazandırılmalıdır. Bir önceki yıl yapılanların bir kısmı geliştirilerek veya iyileştirilerek devam ettirilirken bir kısmı da tamamen terkedilebilmelidir.

 

Tüm bu iş dünyasına dönük çalışmalarında yapılabilmesi içi işverenleri kendilerini yenilemeleri ve dünyayı görmeleri için bir yenilenme çabasına girmeleri ve kendilerini yetiştirmelidir. Buna yurt dışı seyahatler ve yeni pazar arayışları da eklenmelidir. Tüm bunlar yapılırken sağlıklı bir aile yapısı nasıl korunmalı ve denge bozulmamalıdır.

 

 

İş dünyasının bu yoğun tempo düşüncesi ve çok çalışma isteği bir anlamda bazı şeylerin ihmal edilmesine sebep olmaktadır. Bireyler; işverenler- yöneticiler- çalışanlar tamamen işlerini düşünürken, eşlerini ve çocuklarını yanı sıra aile büyüklerini veya akrabalarını ihmal etmektedirler. Bunu engellemek için iş dünyasında, çalışma ortamlarında ve mesai yönetiminde mutlak planlama yapmalıdır. İş bitmez ama bazı şeyler için iş işten geçebilir. Öncellikle mutlu aile başarılı iş dünyası gerçeğinden hareket ederek babalar rollerini anneleri devretmeye çalışmamalıdır. Çocukları için özel vakitler üretmeli ve eşleri ile bu planlamayı birlikte yapmalıdır.

 

İş dünyasında yoğun başarı ve kazanma arzusu bir anlamda kaybettiklerini görememe durumunu doğurmaktadır. Çocuklarını büyümelerini görememeleri, eşlerin çok önemli gördüğü anlarda yanlarında olamamaları hatta çocuklarının doğumlarına yetişememeleri bir anlamda mazide bazı yaralar bırakacaktır. Bunları telafi etmeye çalışmak maddi imkânların çokluğu ile alakalı olarak çözümlenmesi zor görünmektedir.

 

İşverenler mutlaka iş hayatlarını planlarken aile hayatlarını da planlamalı ve mutlu ev hayatını oluşturmak için çaba sarf etmelidir.  Nasıl iş dünyasında bir toplantı düzeni görev paylaşımı ve planlama var ise evde de aynı şekilde olmalıdır. Çocukların eğitimi sağlığı ve duygu-sevilme ihtiyaçları birlikte karşılanmalıdır. Aileler hafta sonlarını çocukları ile geçirmek için plan yapmalı ve bunun içine aile büyüklerini de katarak bir etkinlik planlamalıdır. Çocukların yetişmeleri ve sağlıklı rol modellerle karşılaşmaları için fırsatlar oluşturulmalıdır.

 

Akademik başarıları için eğim hayatı yakında takip edilmeli bu durumda bir zorluk çekiliyorsa eğitim koçlarında destek alınmalıdır. Eğitim koçu ile eğitim öğretime, kariyer planlamaya dair bir destek planlı yapılmalıdır. Psikolojik sorunlar oluşmada önleyici danışmalık mantığıyla bir yaklaşım geliştirerek bu süreç takip edilmelidir.

 

Çocuğun ve gencin yâda evlenecek yaşa gelmiş bireylerin sağlık rol modelleri akraba çevrelerinden temin etmeleri sağlanmalı gerekirse de profesyonel destek alınmalıdır. Bilgi düzeyinde erken ergenleşme olmakla birlikte olgunlaşma ve sorumluluk bilincinde bir gecikme olmaktadır.  Çocukluktan ergenliğe geçişte, ergenlikte gençliğe geçişte ve bu süreçte kişilik gelişimin sağlıklı oluşması için bir çaba içinde olunmalıdır.

 

İş dünyasında patron, baba veya işveren olarak konumlandırılan erkeklerin evlerinde rol çatışmasına girerek bir yaklaşımda bulunması yerine önerdiğimiz model paylaşımcı ebeveyn modelidir. Burada baba, anne ile birlikte ebeveyn olmayı hedeflemeli ve aile meclisinin alacağı kararlar çerçevesinde aile birliktelikleri planlanmalıdır. Orada oluşacak sinerjinin baba figürünü daha güçlü hale getireceği düşüncesindeyiz.

 

Boş zamanlar nitelikli olarak doldurulmalı, çocukları yetiştirilmesine vakit ayrılmalı ve eşleri birbirlerine vakit oluşturarak dinleme zamanlar oluşturulmalıdır. Boş vakitler sosyal faaliyet, hobiler moral değerlere yatırım şeklinde değerlendirilir ve anlamlı hale getirilirse iş dünyası ile aile yaşamı arasında bir denge sağlanmış olur. İkisinde de güçlü olan baba ailesine her anlamda yatırım yapma fırsatları oluşturmuş olur. Maddi ve manevi yatırımlar yaparak hem işini geliştirmiş hem de bir sonraki kuşak olarak çocuklarını hayata ve iş dünyasına hazırlamış olur.

 

Bu bakış açısının oluşmaması ve ihmaller sorunlu aile yapısı, akademik başarısı düşük çocuklar, madde ve oyun bağımlılığı, yanı sıra kötü arkadaş modelleri vb. sorunları yanında getirmektedir. Bunlar bir anlamda olmasını istemediğimiz durumlardır. Çocuğumuza, eşimize ve ailemize güveniyoruz bunlar olmaz diye düşünüyoruz olabilir. Ancak güven takip ve planlamaya engel değildir. Bu süreçte hem iş dünyasında hem de aile ve çocuklarda destek almak sorunun oluşmasını engelleyen koruyucu pozitif danışmanlıktır. Bu bakış açısıyla önümüzdeki yılı daha verimli geçirilmesi temennisi ile başarılar dilerim.

 

Dr. Abdulrezzak ÇİL

R&M Danışmanlık Kurucu ve Yöneticisi

Psikolojik Danışman ve Rehberlik Uzmanı

Yönetim Danışmanı ve Yönetici Koçu