03 Tem

Kişiliğinize Uygun Meslek Seçin ve Kariyerinizi Planlayın

Birisine ‘kendini tanıyor musun? Sen aslında kimsin?’ diye sorsanız, büyük olasılıkla size garip garip bakar ve ‘tabii ki tanıyorum’ der. Jung un ifadesi ile: “Birçok insan ‘kendini tanımayı’ bilinç düzeyindeki ego kişiliğin bilgisi ile karıştırır. Biraz ego bilincine sahip herkes kendisini tanıdığından emindir. Sonuçta yaygın olarak, kendini tanımak denen şey büyük bölümü sosyal faktörlere ve insan benliğinde olup bitenlere bağlı olan çok sınırlı bir bilgidir. Çoğumuz, kendimizi çok iyi tanıdığımızı sanırız ve bundan öylesine eminizdir ki, çoğu zaman bu bilgimizi hiç sorgulamayız.
 
Herkes Aynı Değildir
 
İnsanlar doğuştan farklı farklıdır, herkes doğuştan farklı bir mizaca sahip olarak bu dünyaya gelir. Bu farklılığı en iyi ve derinden hissettiğimiz zamanlar başkaları ile çatışma ve sorun yaşadığımız zamanlardır. ‘Bu insan niye böyle davranıyor?, Bu çocuğun davranışları beni çıldırtacak!, Bir insan nasıl böyle yapabilir?, dediğimiz ve belki de deliye döndüğümüz anlarda kişiler arası farklılıkların bilincine varırız. İnsanlar arasında farklılık oluşturan binlerce faktör vardır. Başlıca faktörler olarak ‘din, dil, ırk, değerler sistemi’ ni sayabiliriz. Bu farklılıkların hepimiz farkındayızdır ve sosyal hayatta bu farklılıklara göre kendimizi tanımlarız, kendimize dair bir kimlik inşa ederiz.
 
Bu farklılıkların yanında kültür, din ve ırktan bağımsız olan başka bir faktör daha vardır: mizaç faktörü. Tıpkı ülkesinden ilk kez çıkan birisinin ‘kendi kültür ve kimliğinin’ farkına derinden varması gibi, mizaç faktörünün farkına ‘başka birisi ile iletişime’ geçtiğimiz zamanlar da varırız.
 
Fakat bu farkındalığımız her zaman bilinç düzeyine çıkmaz ve mizaca dayalı farklılığın önemi üstünde durmayız. Hâlbuki hayatta kişiler arası en temel farklardan birisi mizaç farklılıklarıdır. Mizaç farklılıkları eğitimden, iş hayatına, aileden meslek seçimine kadar pek çok alanda belirleyicidir ve hayati öneme sahiptir.
 
Mizaç ve kişilik tipleri, günümüzde psikolojinin kaydığı en önemli çalışma alanlarından birini oluşturmaktadır ve önümüzdeki yıllarda daha da fazla önem kazanacağı düşünülmektedir. Mizacı ve kişilik özelliklerini göz ardı ederekten yapılan Meslek Seçimi uzun vadede iş tatminsizliğine, işten ayrılmalara neden olmaktadır. Normal şartlarda ve etki altında kalmadan bir birey kendi mizacı ile uyumlu işlere ve mesleklere doğru yönelir.
 
Herkes Her İşi Yapabilir Ama!
 
Meslek seçiminin ilk ve en önemli aşaması ‘kişinin kendini tanımasıdır’. Kişinin kendini tanıması duygu, davranış ve düşünüş motiflerini bilmesi, potansiyellerinin farkına varması, hangi tür işlerin mizacı ile örtüştüğünü, ne tür işlerin kendisini tatmin edeceğini bilmesi demektir. İnsanın bir işe karşı olan ilgi ve sevgisi ile mizacının o işe uygun olup olmadığı farklı şeylerdir. Kültür, toplumun dayattığı ‘güzel ve iyi işler’, ailenin istekleri, kişinin ilgileri kariyer tercihinde önemli rol oynar. Mizacı ile uyumlu olmayan fakat ilgi duyduğu mesleğe yönelen kişi, uzun vadede yaptığı tercihin farkına varır. Bir süre sonra yaptığı işi sorgulamaya başlar, stres altında iken işi sevmediğini ve kendisine uymadığını düşünmeye başlar. Kişiliği ile uyumlu bir kariyer planı yapmayan kişi, kısa vadede değil uzun vadede yaptığı tercihin hatalı olduğunu anlar.
 
Meslek Seçiminde, kültürel ve sosyal faktörler de dikkate alınarak, mizaç ile uyumlu bir alana doğru yönlendirilmelidir. Tıpta erken teşhisin hayat kurtardığı gibi, Meslek Seçimi de da kişiliğin erken teşhisi daha mutlu ve tatmin dolu bir iş hayatının kapılarını aralar. Eğer aşağıdaki şekilde düşünmeye ve işinizle ilgili sorular sormaya başlamışsanız yanlış yolda ilerliyorsunuz demektir:
 
  • İşinizi sorguluyorsanız,
  • Kendinize daha uygun başka bir iş olduğunu düşünüyorsanız,
  • Akşam iş çıkışını dört gözle bekliyorsanız,
  • Sabahları işe giderken işe niye gittiğinizi merak ediyorsanız,
  • Başka bir iş aramaya başlamışsanız,
  • İşinizin sizi tatmin etmediğini düşünüyorsanız,
  • Daha düşük ücretle de olsa başka bir işi yapabileceğinizi düşünüyorsanız,
  • İşinizde kendiniz için bir gelecek göremiyorsanız,
  • 10 yıl sonrasında kendinizi başka bir iş yaparken hayal ediyorsanız,
  • Aslında şu iş yapmak isterdim ama ne yapalım bu işi yapıyorum diyorsanız,
  • Yaptığınız işi sevmiyorsanız.
 
Dr. Abdulrezzak ÇİL
R&M Danışmanlık Kurucu ve Yöneticisi
Psikolojik Danışman ve Rehberlik Uzmanı
Yönetim Danışmanı ve Yönetici Koçu