Enneagram'a göre Liderlerin Özellikleri

Enneagram Tip 1 "Toplam Kalite Lideri" nin özellikleri

Kurumda kalitenin iyileştirilmesi için sürekli çaba gösteren ve Toplam Kalite felsefesini benimsemiş bir liderlik anlayışı.

Kalite, taviz verilemeyecek bir ilke, sürekli daha iyiye giden sonsuz bir yolculuk. Japonların “kaizen” (sürekli geliştirme, iyileştirme) tekniğini kullanan; kurumda en üstten en alta kadar herkesin yaptığı işin önemine inanması, en iyisini özenle yapmaya çalışması ve sıfır hata hedefini yakalaması için uğraşan liderlik anlayışı.

Baskın Olan İş Yapma Tarzları

Detay ve Süreç: Mükemmeliyetçi Yöneticilerin en önemli özellikleri ideal duruma ait bir vizyonları olması ve idealist düşünmeleridir. Ayrıntı ve detaylara dikkat ederler. Nezaket ve zarafete önem verirler. Belirli bir sistem içerisinde, kurallar çerçevesinde düşünürler.

Enneagram Tip 2 "Hizmetkar Lider" in özellikleri

“Hizmetkar Liderlik” anlayışının temelinde takım üyeleriyle kurulan ilişkilerin niteliği ve kalitesi

yatmaktadır. Hizmetkar lider:

Takımın içinde insanlardan bir insandır, öne çıkmaya çalışmaz,

Herkesin ilişki bankasına yatırım (iyilik) yapar ve kalplere seslenir,

Empati kurar ve karşısındaki kişinin ihtiyaçlarını sezer,

Hizmet ve servis kalitesine, müşteri memnuniyetine önem verir,

Kişiselleştirilmiş hizmet ve birebir iletişim sunar,

“Önce insan, sonra iş” anlayışına sahiptir.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Empati:   Düşünürken insanları ve ilişkileri hesaba katarak düşünürler. İnsanları kırmadan iş yapmak önemlidir. Müşteri ilişkilerine, çalışanlar arası iletişime önem verirler.

Enneagram Tip 3 "Etkin Lider" in özellikleri

“Etkin Liderlik”, iş yaşamında özellikle Kuzey Amerika’da gelişen ve başarının anahtarı sayılabilecek iş odaklı yönetim stratejilerini kapsar. Etkin Liderlik anlayışını oluşturan bazı özellikler şu şekilde sıralanabilir:

Verimlilik ve Hız: Belli bir zamanda olabildiğince fazla ürün ortaya koyma,

Hedeflerle Yönetim: Sayısal ve zorlayıcı net hedefler koyarak motive etme,

SMART Hedefler: Net, ölçülebilir, başarılabilir, gerçekçi, zamana dayalı hedefler koyma,

İş ve sonuç odaklılık: Karı, performası, üretimi vurgulama,

Adaptasyon: Risk alma, harekete geçme ve koşullara göre esneklik,

Profesyonellik: İmaj yönetimi, ilk izlenim.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Üretken:  Bir an önce sonuca gitmek ister, hedef-merkezlidirler. Verimsizliği sevmezler. Başarılı olmak çok önemlidir.  Ne pahasına olursa olsun başarılı olmak isterler.

Enneagram Tip 4 "Özgün Lider" in özellikleri

“Özgün Liderlik”, iş yaşamında giderek yükselen bir değer olarak yaratıcılığa, vurgu yapan, liderlikte güçlü kişisel vizyon ve derinliğin altını çizen, kurumsal olarak da niş yakalamayı destekleyen yeni bir liderlik modelidir. Yaratıcı Liderliğin bazı farklı boyutları aşağıda sıralanmıştır:

Liderin kendini tanıması ve derinliklerini ortaya çıkarması,

Sahip olunan bilgi ve fikirlerle ilgili düşünme üzerine yeni yollar keşfetme,

Esinlenme, kişisel dokunuş ve kendinden katma,

Bilgiyi farklı yorumlayan “anlam yönetimi” anlayışı,

Niş (niche) yakalama,

Estetik standartları ortaya koyan markalar tasarlama ve oluşturma,

Kurumun ruhunu arama ve kurum kimliğini dile getirme.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Özgünlük: Bir işi yaparken farklı ve yeni bir soluk getirmek önemlidir. İşleri halihazırda yapıla geldiği şekilden farklı ve yeni bir şekilde yapmak isterler. Tasarım ve yenilik yönleri güçlüdür.

Enneagram Tip 5 "Uzman Lider"in özellikleri

“Uzman Liderlik”, öğrenen organizasyonların giderek önem kazandığı bilgi çağında bilgiyi toplayarak, işleyerek, sistematize ederek ve anlamlandırarak güce ve zenginliğe dönüştürme becerisi olarak tanımlayabileceğimiz “Bilgi Yönetimi”ne dayanan liderlik ve iş yapma tarzı.

Bilgi Yönetiminin kapsamındaki temel yapı taşları şöyle sıralanabilir:

Objektif gözlem ve bilgi toplama gücü,

Bilgi yığınları ve kirliliği içerisinde rotayı belirleme, bilgiyi temizleme, işleme, depolama, sınıflandırma (data mining, veri tabanları..),

Knowhow: Bir alandaki uygulamaların arkasındaki ve temelindeki bütün bilgi birikimi,

Tacit knowledge: Bilginin yazıya dökülemeyen deneyimsel ve stratejik boyutu (düşünme araçları, tecrübe, birikim..),

Kontrol gücü: Rakamlarla denetim, bütçe kontrolleri..

Tahmin gücü: Modelleme, geleceği kurgulama, senaryo üretme, karar ağaçları,

Sahip olunan bilgi ve fikirlerle ilgili düşünme üzerine yeni yollar keşfetme.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Uzmanlık:  Bilgiyi elde etme, kendi alanında uzman kişi olma önemlidir. Kendi alanlarında üstat kişi olmak isterler. Analitik düşünce, fikirler ve kavramlara önem verirler.

Enneagram Tip 6 "Sistemci Lideri" in özellikleri

“Sistem Liderliği”, klasik yönetim anlayışındaki planlama, kontrol, yön gösterme, organize etme fonksiyonlarını mevcut sistemi koruyacak şekilde ele alan geleneksel yönetim anlayışına “sorgulama” yöntemlerinin entegre edilmesiyle ortaya çıkan liderlik tarzıdır.  Sorgulama yöntemleri arasında ilk sayılanlar:

Sistem Liderliği tarzının özellikleri:

Soru sorma ve eleştirel düşünme,

Eksik ve zayıf yönleri görme rolü oynama,

Sıkı denetleme ve kontrol, kural ve prosedürlerin uygulanması,

Kutu Yaklaşımı (box approach): İyi tanımlanmış sınırlar içerisinde davranışları ve sonuçları kontrol eden kurallar, sistemler, prosedürler ve değerler bütünü,

Sistemin devamlılığını sağlama ve sistemi koruma ,

Otoriteye bağlılığı ve grup içi sıkı dayanışmayı vurgulama,

Objektif gözlem, araştırma ve bilgi toplama gücü,

Kontrol gücü: Rakamlarla denetim, bütçe kontrolleri…

Tahmin gücü:  Modelleme ve senaryo kurma.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Sorgulama ve Risk:   Olayları, işleri, kişileri sorgularlar.  Sorularını içten veya dıştan sorarlar.  Konulara eleştirel yaklaşırlar.  Her meselede güveni esas alırlar.

Enneagram Tip 7 "Vizyoner Lider"in özellikleri

“Vizyoner Liderlik”, iki temel kavram üzerine oturmaktadır:  Stratejik değişim ve proaktif vizyon.  Geleceğe odaklanan ve geleceği görmeye çalışan bu anlayış, kurumun değişime ayak uydurmasını sağlama misyonunu vurguladığı için “Transformasyonel Liderlik” tarzına yakındır.

Stratejik değişime liderlik yapmak için gerekenler:

Değişimi özümsemek ve farkına vardırmak,

Değişim için ortam hazırlamak ve değişim kültürünü yerleştirmek,

Bireylerin değişime uyum sağlamasını gerçekleştirmek,

Değişim sürecindeki yetki ve sorumlulukları paylaştırmak,

Gerekirse çalışma koşullarını ve şirket yapısını değiştirmek ve güncellemek,

Esnek ve öğrenmeye açık olmak.

Proaktif vizyon oluşturmak, bu anlayışın ikinci yüzünü oluşturmaktadır:

Gelecekten günümüze bakarak açık ve güçlü bir vizyon geliştirmek,

Bu vizyona erişmek için bir strateji belirlemek,

Vizyonunu ilerletmek ve herkese benimsetmek,

Güvenli ve iyimser bir şekilde davranmak,

Dramatik ve sembolik tavırlarla önemli değerleri vurgulamak.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Vizyon:   Geleceği kurgulama, geleceği tasarımlama önemlidir. Gelecek merkezli düşünürler. Araştırma geliştirme faaliyetlerine önem verirler.

Enneagram Tip 8 "Karizmatik Lider"in özellikleri

Son yıllarda Batıdaki liderlik teorilerinin ve iş hayatı literatürünün merkezine yerleşen bir kavram olan “Karizmatik Liderlik”, Türk kültüründe baskın bir liderlik motifi olan “Paternalist Liderlik” anlayışına en yakın akımı temsil etmektedir. Paternalist lider, takımındaki üyeleri koruması kollaması ve onların özel yaşamdaki problemlerini de çözmesiyle bir baba figürünü andırır. Yeri geldiğinde çalışanının omuzuna vurarak ona cesaret verir, yeri geldiğinde onu etkili şekilde azarlar. Çabuk parlayabilen ama iyi niyetli ve sahip çıkan bu lider, çalışanların gözünde “karizma”ya sahiptir.

Karizmatik liderler aşağıda yer verilen özelliklere sahiptirler:

Karmaşık fikirleri basit mesajlara indirgeme becerisi,

Hikayeler kullanarak iletişim kurma becerisi ,

Riski elverişli hale getirme ve risk olmadan kendini boşlukta hissetme,

Statükoya meydan okuma ve mücadele ,

Girişken, doğrudan, etkileyici iletişim.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Güç ve Kontrol:  Bağımsızlıklarına ve kontrolü elinde bulundurmaya önem verirler.  Emir almaktansa karar vermeyi isterler.  Uygulama yönleri güçlüdür.

Enneagram Tip 9 "Katılımcı Lider"in özellikleri

 “Katılımcı Liderlik”, liderin yönetim yetkisini grup üyerleriyle paylaşma eğilimi temeline dayanan demokratik liderlik tarzıdır. Bu tarzda, amaçlar, politikalar belirlenirken, iş bölümü yapılırken hep grup üyelerinin fikirlerini dikkate almaya çalışılır. Bu anlayışı benimseyen liderler kişilerin iç unsurlar ile motive olduklarına inandıklarından daha az kontrol etme taktikleri kullanırlar ve başarılı işleri takdir etme davranışı gösterirler. Katılımcı liderlik modelinin başlıca yararları;

Grup üyelerinin de kararlara katılımı ile daha etkin ve sağlıklı kararlar alınması,

Fikirlerine değer verilen üyelerin işlerinden tatmin sağlamaları,

Böylece de daha etkin ve verimli çalışan bir grup elde edilmesidir.

Bu liderlik tarzının en önemli sakıncası karar sisteminden kaynaklanan zaman kaybıdır. Acil durumlarda bu tarz başarılı olamamaktadır. Karar vermede katılımcılığın dereceleri en azdan çoka doğru şöyle sıralanabilir: (Burada gerçek Katılımcı Liderlik tarzı, en sondaki tarzdır.)

Liderin kendisi mümkün olan bilgilerin ışığında problemi çözer ya da karar verir.

Lider gerekli her tür bilgiyi astlarından aldıktan sonra kendisi problemi çözer ya da karar verir.

Lider astlarına problem hakkında bireysel olarak danışır, fikirlerini alır ve karar verir.

Lider problemi astlarıyla grup ortamında tartışır ve fikirlerini alarak kendisi karar verir.

Lider problemi astlarıyla grup ortamında tartışır ve grubun fikir birliği ile çözüme varılır.

Baskın Olan İş Yapma Tarzı:

Katılım ve Uyum:   Katılım, uyum ve insanları kırmama önemlidir. Kendi kişisel isteklerini bastırabilir ve başkalarının kararlarına uyum sağlayabilirler.